"گــردو"

شهرستان سيرجان با داشتن مناطق سردسير و کوهستاني و آبهاي جاري و قنوات مساعد کاشت گردو مي باشد که سطح زير کشت اين محصول در سيرجان 1600 هکتار است . درخت گردو از درختان پهن برگ و خزان کننده که دانشمندان فلات ايران را منشاء گردو دانسته اند گردو از خانواده Juglandaceae و از جنس Juglans است و گل هاي آن تک جنس ولي روي يک درخت قرار دارند . رشد ميوه با گرده افشاني و تلقيح آغاز مي شود . گل هاي ماده بارور نشده بعد از رشد اوليه حدود سه هفته بعد از گرده افشاني مي ريزند . نکته مهمي که مي توان اشاره نمود تمايز گل هاي نر محصول سال جاري اثر منفي دارد از طريق اثرگذاري روي فرايند تمايز جوانه هاي گل نر محصول سال آينده را نيز دچار مخاطره مي نمايد. گردو يک الي چهار هفته قبل ترکيدگي پوست سبز مي رسد و زماني که نسج پر کننده فواصل بين لبه ها در گردو قهوه اي مي شود . درختان براي شکوفه دهي نزديک سه ماه برودت کمتر از 9 درجه سانتي گراد نياز دارند . گردو تابع آب و هواي معتدل سرد با زمستان هاي سرد مي باشد و در خاک هاي سبک و آهکي خنک به خوبي رشد مي کنند و PH بين 6/5-7/5 رشد بهتري دارند . سفتي و کم عمق بودن خاک ، رطوبت را براي پوسيدگي ريشه فراهم مي کند . تکثير گردو با بذر و پيوند است و چنانچه بذر با کيفيتي انتخاب و کشت شود معمولاً اغلب نهال هاي توليدي مرغوب مي باشند . اما براي داشتن يک باغ مطلوب و يکدست بايد از ارقام پيوندي استفاده کنيم . پيوند گردو اندکي با ساير درختان ميوه و دانه دار و هسته دار متفاوت است و احتياج به دقت بيشتر و مراقبت هاي ويژه اي در عمليات پيوند دارد و براي پيوند درخت گردو از روش پيوند وصله اي و زير پوستي استفاده مي شود . در سال هاي اخير در زمينه اصلاح ارقام گردو فعاليتهاي زيادي انجام گرديده است که در حال تکثير و عرضه به باغداران مي باشد . براي احداث باغ گردو بايد تمام شرايط محيطي مانند خاک ، شيب مناسب و بافت خاک و منابع آب را در نظر گرفت و از کاشت درخت در کف دره جلوگيري شود .

براي کاشت گردو در زمين اصلي لازم است زمين را از قبل آماده نمود ، چون ريشه هاي گردو گسترده مي باشند بايد حداقل يک نوار به عرض يک متر و عمق 1/2 متر با مواد اصلاح کننده زير و رو شود و آماده کاشت درخت گردو و چنانچه امکانات وسايل مکانيکي نباشد بايد محل کاشت گردو را با بيل حفر کرد و تا عمق 80 سانتي متر خاک برداري شود و داخل آن خاک با کود حيواني و کود شيميايي مربوطه ريخته شود و روي آن خاک خوب ريخته شود و سطح چاله از سطح زمين 30 سانتيمتر بالاتر آماده شود و نهال گردو را بايد همان مقداري که در خزانه در زمين بوده است به همان مقدار در جاي اصلي در زمين فرو رود چنانچه آن را عميق تر غرس شود ، موجب عارضه بيماري آب سياه يا فيتوفترا مي شود و بهترين نهال گردو بايد بين 1 – 1/5متر ارتفاع داشته باشد و مهمترين ريشه آن ريشه هاي موئين مي باشد و پس از کاشت و به مدت يک ماه از ارتفاع 120 سانتيمتري سربرداري مي گردد و نوک آن با چسب پيوند پوشانده شود و در سال دوم ، چهار شاخه در چهار جهت براي درخت در نظر گرفته مي شود و بقيه شاخه ها حذف مي شوند . تغذيه گردو بسيار مهم است و لازم است قبل از احداث باغ مقدار زيادي کودهاي حيواني و شيميايي مخصوص پتاس و روي به خاک داده شود و در سال هاي بعد هرچند سال يکبار دادن کود حيواني تکرار شود . براي تامين مواد غذايي گياه از کودهاي ارگانيکي جديد و اسيد هيوميک و محلول پاشي استفاده شود . درخت گردو در طول فصل رشد به 10000 – 12000 متر مکعب آب در هکتار نياز دارد که ماه هاي خرداد ، تير ، مرداد از ماههاي بحراني نياز آب اين درخت است .

از آفات مهم اين درخت شته ها ، کنه ها ، کرم سيب ، شپشک ها ، سوسک هاي چوبخوار و کرم خراط مي باشد که غير از کرم خراط ساير آفات با رعايت بهداشت باغ تغذيه مناسب کنترل مي شود و نيازي به مبارزه نمي باشد .

از آفات مهم درختان گردو کرم خراط است که باغداري گردو را بطور جدي تهديد مي نمايد اين آفت در بيشتر مناطق ايران و مناطق بافت و رابر و شهربابک موجب نابودي بسياري از درختان گردو گرديده که بهترين روش مبارزه جلوگيري از ورود اين آفت به منطقه است و انتقال آن با نهال آلوده از مناطق آلوده – محصول سبز گردو چوبها و تنه هاي هرس شده مناطق آلوده – خودروهاي عبوري از مناطق آلوده مي باشند و براي مبارزه با از مفتول هاي سيمي و خميره هاي آلوده به سم و هرس سرشاخه هاي آلوده و فرمونهاي جنسي حشره استفاده مي شود و از بيماري هاي مهم گردو فيتوفترا يا آب سياه و يا سرخشکيدگي درختان گردو مي باشد که براي مبارزه با اين بيماريها استفاده از نهال سالم – اصول صحيح کاشت – تغذيه کافي و مناسب و استفاده از سموم قارچ کشي مي باشد . براي برداشت گردو و زمان برداشت بسيار مهم مي باشد . معمولاً يک ماه قبل از شکافتن پوست سبز ميوه گردو از نظر فيزيولوژيکي ميوه رسيده و قابل برداشت است که به محض پوست شدن گردو بايد آن را از درخت برداشت نمود و بلافاصله پوست گيري شود و در دستگاه هاي خشک کن يا در محلي که سايه باشد و عبور هوا براحتي انجام شود اقدام به خشک کردن آن بنماييم .