" زعفران"

مشخصات گياه شناسي

زعفران گياهي است از تيره زنبقيان پايا و از جنس Scrocus و گونه Sativa چند ساله و از راه پياز تکثير مي شود و در حال حاضر گران ترين و با ارزش ترين چاشني و ادويه دنيا به شمار مي رود . از ويژگي هاي بسيار خوب زعفران نياز کم آبي آن بوده و نياز به هزينه هاي حمل بالايي نداشته و جاي خاصي را براي نگهداري نمي طلبد . گل زعفران اولين اندامي است که در پاييز ظاهر مي شود داراي سه گلبرگ و سه کاسبرگ بنفش رنگ مي باشد . تعداد پرچم ها سه عدد و مادگي سه کلاله قرمز رنگ متصل به خامه سفيد رنگ مي باشد (که قسمت مورد استفاده زعفران است ) . برگ هاي زعفران نيزه اي شکل و مستقيم از روي پياز ظاهر مي شود و پياز آن سفيد و توپر است .

آب و هوا مناسب

زعفران گياه نيمه گرمسيري است که در نقاطي که تابستان هاي گرم و خشک و زمستان هاي ملايم دارد به خوبي رشد مي کند. و از نظر زمين ، زمين هاي حاصلخيز و خاک هاي سبک با ترکيبي از شن و رس که مقدار کمي آهک داشته باشند و PH خاک بين 8-7 را مي پسندد .

آماده سازي زمين

اوايل بهار زمين را شخم مي زنند بعد از گذشت دو هفته بعد از افزودن کود حيواني (به ازاي هر هکتار 50-30 تن کود گاوي پوسيده) به همراه 200-300 کيلوگرم کود شيميايي فسفر و پتاس به زمين داده ميشود . زمين را درجهت عمود مجدداً شخم ميزنند و زمين را کرت بندي مي کنند اندازه کرتها بسته به شيب زمين دارد . (هرچه شيب بيشتر باشد اندازه کرتها کوچکتر انتخاب مي شود .)

زمان کاشت

زمان کاشت پياز زعفران از اوايل خرداد تا اوايل پاييز مي باشد به جز مواقعي از تابستان که هوا بسيار گرم است . (تيرماه و اوايل مرداد)

انتخاب پياز و روش کاشت

پيازهايي که براي کاشت انتخاب مي شوند بايد سالم و عاري از آفت زدگي باشند و اندازه ي آنها بين يک فندق و يک گردو باشد . پيازها را از قبل از کاشت تميز مي کنند و پرکهاي سياه رنگ آنها را در مي آورند و بعد با سم قارچ کش ( به ازاء هر 100 کيلو گرم پياز 0/5 گيلو گرم قارچ کش) ضدعفوني مي کنند . و در کرتها آماده روي رديف هاي مرتب با فاصله 30 سانتيمتر از يکديگر و روي يک رديف با فاصله دو سانتيمتر از يکديگر کشت مي کنند . بايد دقت داشت پيازهاي زعفران حتماً عمودي و حداقل 15 سانتيمتر زير سطح خاک قرار گيرد. ميزان پياز مصرفي در هکتار سه تا پنج تن مي باشد .

آبياري

در اولين کاشت اولين آبياري همزمان با کاشت صورت مي گيرد . (15 شهريور ماه تا 15 مهر ماه ) ولي در سالهاي بعد اولين آبياري حدود 15 روز قبل از گلدهي بايد انجام مي شود .(گلدهي در شهرستان سيرجان از 15 آبان شروع مي شود ) آبياري در مزارع زعفران نقش بسيار مهمي در مزرعه دارد . آبياري دوم بعد از اتمام برداشت گل صورت مي گيرد و بعد از آن تا زمان خزان برگهاي زعفران در بهار سال آينده بسته به دور آبياري مي توان فواصل آبياري را بين 12 تا 20 روز انتخاب کرد . و از زمان خزان برگها تا نزديک گلدهي به هيچ عنوان آبياري نبايد انجام شود بايد دقت داشت بعد از اولين آبياري عمليات سله شکني و ماله کشي حتماً انجام شود .

کوددهي

در سال اول کاشت همانطور که گفته شد کود حيواني به ميزان 50 تا 30 تن به زمين داده مي شود و در سال هاي بعد يکسال در ميان بايد مهرماه کود را به ميزان 20 تن در هکتار به زمين افزود و کود اوره هم در سه نوبت بعد از برداشت گل قبل از آبياري دوم و در بهمن ماه و اسفند به زمين مي دهند .

مبارزه با علفهاي هرز

مبارزه به شکل مکانيکي در سه نوبت بعد از آبياري دوم قبل از آبياري سوم و در تابستان مي باشد و يا به صورت شيميايي در تابستان زماني که مزرعه زعفران خشک مي باشد براساس نوع علف هرز مزرعه علف کشي مي زنند .

برداشت گل

برداشت گل بسته به شرايط اقليمي منطقه از اواخر مهر ماه تا اواسط آذر ماه مي باشد . موقع برداشت صبح خيلي زود مي باشد . عمل چيدن گلها با دست انجام مي شود و بعد از جمع آوري روزانه گلها قسمت اصلي زعفران يعني کلاله آن را جدا مي کنند و به طور منظم در دسته هاي 20 تا 10 گرمي کنار هم قرار مي دهند و در سايه خشک مي کنند و حدود 7-5 روز طول مي کشد تا کلاله ها شکننده مي شوند .

خواص داروي زعفران

زعفران هضم غذا را آسان مي کند ، تقويت کننده کبدي مي باشد ، براي رفع سنگ کليه بکار مي رود و مهمتر از همه اينکه ايجاد شادي و نشاط مي کند و در درمان افسردگي کاربرد دارد .